Türkiyede Şirketlerde, ticari işletmelerde gider olarak gösterilebilecek giderler, Şirketin ticari kazancı elde etmesindeki ilişkisi değerlendirilerek kanunlar tarafından belirlenmiştir. Bir harcamanın kanunen gider olarak gösterilebilmesi için; gidere konu olan harcamanın, Şirketin ticari kazancını elde etmesi ile ilişkili olması ve söz konusu giderin Vergi Usul Kanunu’nda belirtildiği şekilde belgelendirilmesi zorunludur. Şirketin giderleri ile, şirketin yaptığı iş, bulunduğu sektör bağlantılı olmalıdır. Türk Vergi Kanunlarına göre indirime konu olamayacak giderler aşağıda yer almaktadır.
Türk Gelir Vergisi Kanunu
Hangi harcamaların şirket gideri olarak kabul edilip, edilemeyeceği Gelir Vergisi Kanunu’nun 40, 41 ve 90. Maddelerinde yer alan hükümlerce belirlenmiştir.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 41. Maddesinde yer alan hükümlere göre kanunen indirim konusu sayılamayacak harcamalar ve giderler:
- Şirket sahibi, Şirket sahibi eşi ya da çocuklarının işletmeden aldıkları (çektikleri) paralar ve aldıkları değerler.
- Şirket sahibinin, eşinin ya da çocuklarının cari hesap veya diğer şekillerdeki alacakları üzerinden işletilecek faizler.
- Şirket sahibinin ilişkili kişilerle, emsalleri ile uygunluk ilkesine aykırı şekilde belirlenmiş bedel ya da fiyatlar üzerinden gerçekleştirdikleri işlemler nedeniyle işletme aleyhinde oluşan farklar.
- Şirket sahibinin kendisine, eşine ya da çocuklarına şirket tarafından ödenen aylıklar, ikramiyeler, komisyonlar ya da tazminatlar.
- Şirket sahibinin işletme için koyduğu sermaye için işletilecek faizler.
- Vergi cezaları ile şirket sahibinin suçlarından kaynaklanan tazminatlar.
- Alkol, alkollü içki, tütün ve tütün mamullerinin ilan ve reklam giderleri.
- Kiralanmış ya da işletmeye kayıtlı tekne, sürat teknesi, motoryat, helikopter ve uçak gibi lüks taşıtların işletme faaliyetleriyle ilgisi olmayan gider ve amortismanları.
- Basın, radyo, medya ve televizyon kaynaklı, maddi ve manevi kaynaklı tazminat tutarları.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 90. Maddesine göre kanunen indirim sayılamayacak giderler:
- Gelir vergisinin yanı sıra diğer şahsi vergiler ve ne türden olduğu fark etmeksizin vergi cezaları, para cezaları. Ödenmiş cezalar, gecikme zammı ve faizler gider gösterilemez.
Diğer Kanunlarda Yer Alan Hükümler
- Katma Değer Vergisi’nin gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak gösterilemeyeceği Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 58. maddesinde düzenlenmiştir.
- Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 80. Maddesine istinaden fiilen ödenmeyen primlerin gider olarak gösterilemeyeceği belirlenmiştir.
- Kıdem tazminatlarıyla ilgili yapılan düzenlemede sadece dönem içinde fiilen ödenen kıdem tazminatlarının gider gösterilebileceği belirtilmektedir.
Kanunen Gider Niteliği Taşımayan Diğer Giderler
Gelir Vergisi Kanunu’nun 41. maddesinde yer almamasına rağmen kanunen gider sayılamayacak özel durumlar aşağıda belirtilmiştir:
- Çalınma, kaybolma ve dolandırıcılık gibi sebeplerden uğranılan zararlar
- Şirket personelinin ölümü durumunda ailesi ve çocukları için yapılan kanuni zorunluluk dışında yardımlar
- Vefat ilanları ve çelenk masrafları
- Kanuni bir zorunluluk bulunmaksızın gönüllülük esasıyla dernek ve vakıflara ödenen meblağlar
- Başka kurum ya da kişi adına düzenlenen belgelere istinaden yapılan ödemeler
- Yasal olarak azami sınırı belirlenmiş giderlerde sınırın üstünde ödenen kısım
- Kanunen yasaklanmış faaliyetlere katılımdan doğan giderler
- Dönemsellik ilkesine uymayan, geçmiş ya da gelecek yıllara ait giderler
- Siyasi partilere ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 14/6. Maddesi kapsamına girmeyen gerçek ve tüzel kişilere bağış tutarları
- Kanunlarda belirlendiği şekilde belgelendirilmeyen giderler